Ostatnie dwie edycje konkursu „Trenerka roku” były niezwykłe z kilku powodów. Odbywały się w roku 100-lecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego, w którym w sposób szczególny przypominaliśmy postacie zawodników olimpijek i olimpijczyków, ich osiągniecia na arenach międzynarodowych postawa i osobowości wzbudzały podziw, szacunek i motywowały do aktywnego i pięknego życia.

Komisja Sportu Kobiet działająca w ramach Polskiego Komitetu Olimpijskiego 2019 r. obchodziła 20-lecie swojej działalności.

Celem działania Komisji jest wspieranie inicjatyw, które maja za zadanie wspieranie roli kobiety w sporcie, promowanie międzynarodowego porozumienia i współpracy w zakresie sportu olimpijskiego kobiet oraz osiągnięć reprezentantek Polski w rywalizacji na najważniejszym imprezach sportowych organizowanych na świecie.

Międzynarodowy Komitet Olimpijski dąży do wyrównania na igrzyskach olimpijskich letnich i zimowych  ilości nie tylko konkurencji kobiet i mężczyzn lecz także  zawodniczek i zawodników w imprezach  międzynarodowych organizowanych na całym świecie.

W 1900 roku udział kobiet w igrzyskach w Paryżu wynosił2,2 %  zaś w Tokio 2020+1 planowany jest na poziomie 48,8%. 

W ostatnich czterech letnich i zimowych igrzyskach olimpijskich   na zdobyte ogółem 59 medali, 30 zdobyły kobiety.

2019 r. jest szczególny również z tego powodu, że Jubileusze będą celebrowane już bez Wielkiej Damy Polskiego Sportu Ireny Szewińskiej , która z działalnością na rzecz wzmocnienia pozycji kobiet w sportowych strukturach związana była najbardziej. Pani Irena doskonale rozumiała , że bez kobiet humanistyczne wartości i przesłanie sportu będą niepełne.  

Laureatów poszczególnych edycji konkursu  „Trenerka roku „łączy zawsze profesjonalizm, ambicja i odwaga. Obserwując sukcesu zawodników i ich prace w relacji trenerka zawodnik rozumiemy, że mamy do czynienia z przykładem wypracowanej latami formy, które spełniają i kryteria podstawowe w pracy: mistrzostwo w zawodzie, szczerość, życzliwość, wyrozumiałość, inteligencja, efektywna komunikacja. Cieszymy się, że laureaci i ich podopieczne to pokolenie młodych i silnych kobiet, z duma reprezentujące nasz kraj na różnych arenach sportowych, tym samym przyczyniając się do popularyzowania dyscyplin sportowych.

W 2018 r. nagroda w kategorii promowanie sportu kobiet przypadła pani dr Marii Rotkiewicz, fantastycznej osobie, która promowała nie tylko obecne gwiazdy sportu, ale nigdy nie zapominała o sportowych bohaterkach z przeszłości. To właśnie Pani Maria przez lata cierpliwie badała ich losy, a my możemy stwierdzić, że na sportowej drodze zaszłyśmy już daleko, osiągając przy tym wiele założonych celów. Do jej ulubionych tematów należą biografie kobiet nieprzeciętnych jak np. Halina Konopacka. Ukoronowaniem tych zainteresowań i wieloletnich poszukiwań była opatrzona ponad 170 archiwalnymi fotografiami książka „Z radości życia. Halina Konopacka” (BOSZ Olszanica, PKOL Warszawa 2018).  Dostrzeganie wartości sportowania kobiet w przeszłości i aktualnie, dociekliwość badawcza i rzetelność w prezentowaniu faktów historycznych stanowi o wyjątkowym znaczeniu prac autorstwa dr Marii Rotkiewicz.

Laureatką  konkursu w kategorii Trenerka roku 2018  została Urszula Kamińska  trenerka short tracku, absolwentka AWF Kraków (2003), pierwszy trener reprezentacji Polski w short tracku (wraz z Francuzem Gregorym Durandem),  jest „matką” sukcesów podopiecznej Natalii Maliszewskiej utalentowanej łyżwiarki olimpijki z PyeongChang (2018)

Laureatem konkursu w kategorii  Trener pracujący z Kobietami za osiągniecia w 2018 r. został Aleksander Matusiński absolwent AWF Katowice(2002), trener klasy mistrzowskiej PZLA, pracownik dydaktyczny AWF Katowice, wychowawca Aniołków Matusińskiego lekkoatletycznej sztafety 4 x 400m która w składzie Małgorzata Hołub-Kowalik,Iga Baumgart-Witan, Patrycja Wyciszkiewicz, Justyna święty Ersetic w pięknym stylu zdobyły złoty medal na Mistrzostwach Europy w Berlinie(sierpień 2018). Laureat konkursu jest nie tylko dobrym trenerem ale także psychologiem, potrafiący współpracować z zawodniczkami o różnych charakterach i temperamentach.

Laureatem nagrody w kategorii Trenera za całokształt pracy z kobietami został Robert Piotr Radwański absolwent AWF Kraków (1985), ojciec Agnieszki Radwańskiej (1989) i Urszuli Radwańskiej (1990) a także pierwszy ich trener w tenisie. Wprowadził córki na światowe areny tenisowe i będąc ich ojcem przez ponad 15 lat pracował jako trener i menedżer.

Agnieszka Radwańska  – triumfowała w dwudziestu turniejach WTA, jej siostra Urszula Radwańska jest zdobywczynią juniorskiego Małego Szlema w grze podwójnej w 2007r. French Open, Wimbledon i US Open, triumfatorka juniorskiego Wimbledonu 2007 w grze pojedynczej oraz juniorskiego Australian Open 2007 w grze podwójnej.

Oto krótka informacja  dotycząca Komisji Sportu Kobiet – Polskiego Komitetu Olimpijskiego, którą opracowała dr  Jadwiga Kłodecka-Różalska od dwudziestu lat działająca na rzecz sportu kobiet. Zapraszam do lektury:

członkinie Komisji Sportu Kobiet PKOL

Geneza powołania Komisji Sportu Kobiet w strukturach Polskiego Komitetu Olimpijskiego, wiąże się z rosnącą w XX wieku aktywnością organizacji krajowych i międzynarodowych, które w społecznym i kulturowym charakterze sportu dostrzegały szansę na eliminowanie nierówności między kobietami i mężczyznami. Pierwsza konferencja, o szczególnym znaczeniu dla światowego sportu kobiet, zorganizowana w 1994 roku przez British Sports Council przy współudziale MKOL, zakończyła się podpisaniem przez delegatów organizacji rządowych i pozarządowych, narodowych komitetów olimpijskich i związków sportowych, instytucji edukacyjnych i badawczych z 82 krajów, t.zw. Brighton Declaration. Celem nadrzędnym tego dokumentu, jak też rezolucji i uchwał podejmowanych przez organizacje międzynarodowe w kolejnych latach, było dążenie do takiego rozwoju sportu, który umożliwi zaangażowanie dziewcząt i kobiet we wszystkich jego aspektach: uczestnictwa, działania i decydowania (

Medale PKOL dla członkiń KSK PKOL

m.in. EWS – European Women and Sport, Committee on Womens Rights and Equal Opportunities, IOC Women and Sport Awards, European Non-governmental Sports Organisation; odnoszące się do sportu kobiet uchwały Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego ).
Pierwsze posiedzenie Komisji Sportu Kobiet PKOL odbyło się w Warszawie, 6 lipca 1999r. w siedzibie przy ulicy Frascati. Inicjatorkami powołania w naszym kraju specjalistycznego zespołu doradczego, promującego aktywność kobiet, były działaczki o

Nagrodzeni Trenerzy w Konkursie Trenerka/Trener roku 2018 oraz nagrodzone członkinie Komisji Sportu Kobiet PKOL

światowej renomie, medalistki olimpijskie, związane ze sportem przez całe życie: członkini MKOL Irena Szewińska i laureatka orderu olimpijskiego Maria Kwaśniewska-Maleszewska. Wśród wytyczonych celów działania Komisji znalazło się promowanie idei olimpizmu i współpracy międzynarodowej, aranżowanie badań i monitoringu związanego ze specyfiką szkolenia sportowego kobiet, wspieranie Olimpijek w krytycznych fazach kariery, wzmacnianie pozycji i wyrównywanie statusu ekonomicznego oraz dążenie do reprezentatywnego udziału liderek we władzach centralnych, związkowych i klubowych.
Inicjatywy Komisji Sportu Kobiet cieszyły się od początku, życzliwym zainteresowaniem i realnym poparciem ze strony urzędujących prezesów Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Panów Stanisława Stefana Paszczyka, Piotra Nurowskiego i obecnego prezesa Pana Andrzeja Kraśnickiego.
W ciągu dwudziestu lat konsekwentnej działalności opartej na zasadach wolontariatu, Komisja zrealizowała większość założonych celów. Wyjątkiem jest kwestia osiągnięcia procentowego minimum, wytyczonego przez MKOL dla krajów członkowskich., w zakresie reprezentatywnego współdecydowania kobiet, na wszystkich szczeblach zarządzania organizacjami sportowymi.

Pani dr Maria Rotkiewicz nagrodzona Za promowanie Sportu Kobiet w towarzystwie Przewodniczacej KSK PKOL Grażyny Rabsztyn i Prezesa PKOL Andrzeja Kraśnickiego

Nominację do składu Komisji Sportu Kobiet, działającej w cyklach czteroletnich, otrzymały z rąk kolejnych prezesów PKOL, w latach 1999 – 2019, łącznie 44 Panie: olimpijki, trenerki, działaczki, pasjonatki, reprezentujące różne profesje i szeroki krąg specjalności ze świata sportu, medycyny, administracji, edukacji, mediów, kultury i nauki.. Trzy spośród członkiń Komisji, Urszula Jankowska – radca generalny w Ministerstwo Sportu, Jadwiga Kłodecka-Różalska – psycholog olimpijski i Renata Susałko -dziennikarka sportowa, uczestniczyły w jej pracach przez 20 lat, korzystając z niezmiennego wsparcia Ireny Szewińskiej, która w dwóch kadencjach bezpośrednio kierowała pracami Komisji a w pozostałych okresach sprawowała nadzór nad jej działalnością jako

Uroczystość wreczenia tytułów Trenerka roku 2019 i odznaczeń medali PKOL dla członkiń Komisji Sportu Kobiet PKOL

wiceprezes PKOL. Funkcję liderek Komisji w kolejnych kadencjach pełniły Panie: Jadwiga Kłodecka-Różalska, Marta Cydejko, Dorota Idzi i aktualna przewodnicząca Grażyna Rabsztyn. Niezwykle cenną, logistyczną pomoc i życzliwe zaangażowanie w realizację zadań, otrzymywała Komisja od Pań, pełniących z ramienia PKOL obowiązki sekretarza, Magdaleny Janickiej, Eweliny Wawrynkiewicz i Doroty Goś, współpracującej z Komisją przez ostatnie kilkanaście lat.
.Obecnie, każdy liczący się kraj na świecie, docenia udział kobiet w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym. Doniosłość tego faktu wpłynęła na wybór i realizację celów stojących przed Komisją Sportu Kobiet. Punktem odniesienia w bilansie jej dokonań, były wieloletnie badania nad jednostkowymi losami sportsmenek, w dążeniu do sukcesów w sporcie i w życiu. Obserwacje i analizy przez nas prowadzone potwierdziły, że kobiety częściej niż mężczyźni stają przed dylematami trudnych wyborów życiowych. W efekcie komercjalizacji i profesjonalizacji wyczynu, nastąpiło istotne wydłużenie ich czynnego uczestnictwa w sporcie. Pomoc, umożliwiająca długoletnią karierę, oparta o nowoczesną wiedzę, wspomaganie potencjału i przeciwdziałanie zagrożeniom, ma coraz większe znaczenie. Poznanie uwarunkowań sukcesu olimpijskiego kobiet, potwierdziło związek z osobistymi i zawodowymi kompetencjami trenera, specjalistyczną ochroną zdrowia, sytuacją rodzinną, wspieraniem macierzyństwa, współpracą ze specjalistami, sponsoringiem i promocją medialną. Postulowane zależności uzasadniają ustanowienie przez Komisję w 2001 roku, konkursu o priorytetowym znaczeniu dla promowania trenerek i trenerów pracujących z kobietami oraz osób które w mediach i pracach naukowych przyczyniają się do popularyzacji sportu kobiet. XVIII edycja organizowanego cyklicznie konkursu „Trenerka Roku”, wpisuje się w obchody 20-lecia Komisji Sportu Kobiet oraz wspólne świętowanie jubileuszu 100-lecia istnienia Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

zdjęcia wykonał Leszek Fidusiewicz, serdecznie dziękujemy!

Z radości życia Halina Konopacka autorka Maria Rotkiewicz

Od kilku dni czytam wspaniałą książkę Marii Rotkiewicz – Z radości życia Halina Konopacka. Pani Halina, sportsmenka, lekko atletka w dniu 31 lipca 1928 zdobyła złoty medal Igrzysk Olimpijskich ustanawiając rekord w rzucie dyskiem wynikiem 39,62 m. Pierwszy złoty medal Igrzysk Olimpijskich dla Polski. W dziewięćdziesiątą rocznicę wydarzenia odbyła się w Polskim Komitecie Olimpijskim promocja książki. Brali w niej udział medaliści igrzysk olimpijskich, mistrzostw świata i Europy.
Pani Maria Rotkiewicz autorka (lat 91), osoba najważniejsza, najwspanialsza kobieta- autorka, jaką znam, Tadeusz Olszański, Jacek Wszoła, red. Przeglądu Sportowego Maciej Petruczenko, spotkanie prowadził red. Henryk Urbaś. Na sali w PKOL obecni byli członkowie rodziny Heleny Konopackiej siostrzenica i bratankowie oraz wielu mistrzów, którzy aktualnie są już zasłużonymi działaczami, ale wiele lat temu zachwycali na arenach sportowych. Obecni byli m.in. prof. dr hab. Wojciech Zabłocki architekt -szermierz, olimpijczyk, dwukrotna złota medalistka Igrzysk Olimpijskich Renata Mauer- Różańska, Mieczysław Nowicki,  a także Janusz Szewiński, mąż niedawno zmarłej siedmiokrotnej medalistki Igrzysk Olimpijskich, członkini MKOL Ireny Szewińskiej.

Halina Konopacka Amsterdam 1928 r. w stroju reprezentacji Polski

Widząc salę zapełnioną po brzegi, Pani Maria Rotkiewicz podziękowała wszystkim za obecność, a także tym którzy pomogli w wydaniu książki a szczególnie: Katarzynie Deberny redaktor prowadzącej, Katarzynie Straszewicz, Monice Myszkowskiej, Grażynie Rabsztyn, Kajetanowi Hądzelkowi, Robertowi Gawkowskiemu, Iwonie Marcinkiewicz oraz rodzinie Heleny Konopackiej: siostrzenicy Haliny pani Krystynie Koteckiej za udostępnienie zdjęć z archiwum rodzinnego i udzielenie zgody na przedruk poezji Haliny Konopackiej, a także pracownikom Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie za życzliwą pomoc przy powstaniu książki.

„Z radości życia Halina Konopacka” to jedyna w Polsce tak obszerna biografia Haliny Konopackiej bohaterki zbiorowej wyobraźni, heroicznej kobiety, która hołdowała radości życia i entuzjazmowi”. Książka wydana przez BOSZ ukazała się na pamiątkę zdobycia pierwszego złotego medalu olimpijskiego dla Polski oraz w ramach obchodów stulecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego (1919-2019).

Zacznijmy jednak od początku. Helena urodziła się 26 lutego 1900 r. w Rawie Mazowieckiej w rodzinie mieszczańskiej Jakuba Konopackiego i Marianny z Raszkiewiczów. Cała rodzina uprawiała sport, tenis był ulubioną dyscypliną ojca oraz siostry Czesławy i brata Tadeusza, lekkoatlety i piłkarza, instruktora późniejszego Warszawskiego Centralnego Instytutu wychowania Fizycznego czyli późniejszej Akademii Wychowania Fizycznego (AWF Warszawa). Halina karierę sportową rozpoczęła od narciarstwa. Jako studentka Wydziału Filologii Uniwersytetu Warszawskiego trafiła do sekcji lekkoatletycznej AZS Warszawa gdzie w 1923 wypatrzył ją francuski trener Maurice Baquel. Była zawodniczką tylko tego jednego klubu – AZS Warszawa. Uprawiała wiele konkurencji lekkiej atletyki: rzut dyskiem, rzut oszczepem, pchnięcie kulą, skok wzwyż, skok w dal. Już w 1926 roku zdobyła tytuł mistrzyni Polski w rzucie dyskiem i pchnięciu kulą, a w 1926 ustanowiła pierwszy ze swoich rekordów świata w rzucie dyskiem wynikiem 34,15 m. Była kompletną zawodniczką, a o jej wszechstronności świadczy 27 tytułów mistrzyni Polski zdobytych w kilku konkurencjach. Znakomicie grała w piłkę ręczną, jeździła konno, pasjonowała się automobilizmem, wspaniale jeździła autem. Po zakończeniu kariery grała w tenisa, jako partnerka Czesława Spychały. Podczas swoich startów lekkoatletycznych, czy gry w tenisa zawsze występowała w czerwonym berecie, i dlatego komentatorzy sportowi nadali jej przydomek Czerbieta pochodzący od zbitki słów czerwona kobieta. „… Dążąc do wyróżnienia najbardziej wybitnego a zarazem najwartościowszego czynu sportowego indywidualnego czy zespołowego”, Dyrektor Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego (PUWFiPW) ustanowił w 1927 roku przyznawaną corocznie wielką honorową Nagrodę Sportową w postaci pucharu, dyplomu i medalu…” Halina Konopacka zdobyła tę nagrodę dwukrotnie w latach 1927 i 1928, dwukrotnie też zwyciężała w plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski (1927, 1928).
Do końca swojej kariery nie została pokonana w rzucie dyskiem w żadnych zawodach. W 1931 r. wycofała się z czynnego życia sportowego. Działała w strukturach sportowych. Członkini Zarządu Międzynarodowej Federacji Sportów Kobiecych, była prezesem Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Kobiet.
Poza nartami, lekką atletyką, było coś, co zajmowało wyjątkowe miejsce w jej życiu. To była poezja i malarstwo. Publikowała w Wiadomościach Literackich i Skamandrze. Była wszechstronnie uzdolniona. W 1929 wydano zbiór jej wierszy „Któregoś dnia”. W latach dwudziestych bohema warszawska interesowała się sportem nie tylko z zatłoczonych trybun stadionów. Wspaniały Adolf Dymsza czy magnetyczna Hanka Ordonówna ściągają tłumy do kabaretu Qui pro quo, który funduje puchar w meczu Polonia – Legia. Dyrektor teatru jest skarbnikiem Polonii, a Dymsza przez jakiś czas piłkarzem tego klubu. Halina w gronie artystów, poetów członków literackich ugrupowań, osób takich jak Jan Lechoń, Bolesław Wieniawa Długoszowski, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński i Julian Tuwim, siostry Kossakówny, oraz muza Skamandrytów Maria Morska czuje się swobodnie. Pełna elegancji, dowcipu i humoru, pierwsza dama sportu lubi teatr, kino, kawiarnię i dansing. Sama gra na fortepianie i gitarze. Mówi kilkoma językami jest starannie wykształcona oraz bardzo inteligentna. Jej urok osobisty fascynuje wielu.

„…Wśród wielbicieli Haliny znalazł się pewien dyplomata. Zawrócił jej w głowie i to bardzo. W wieku 28 lat postanowiła wyjść za niego za mąż. Szczęśliwym wybrankiem był pułkownik Ignacy Hugon Matuszewski (1981-1946). Kim był mąż Haliny? Poseł Rzeczypospolitej Polskiej w Budapeszcie, późniejszy prezes Towarzystwa Kredytowego, publicysta i redaktor „Gazety Polskiej”. Wkrótce został ministrem skarbu(1929-1931), dzięki czemu Helena weszła do bohemy międzywojennej Warszawy. Podobno ujmowało ją podobieństwo Matuszewskiego do Kmicica, nie z wyglądu ale charakteru.

Ignacego, starszego od niej o dziewięć lat, poznała na zawodach w Krakowie. Był synem krytyka literackiego, studiował architekturę we Włoszech i rolnictwo w Warszawie, i co najważniejsze dla Heleny był piłsudczykiem. Był wielkim miłośnikiem literatury a także znawcą sportu. W latach 1928 – 1946 zasiadał w Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim.

Halina i Ignacy Matuszewscy

Ich ślub odbył się w 20 grudnia 1928 roku w Rzymie.
Helena Matuszewska dzięki mężowi weszła w świat dyplomacji stając się prawdziwą kosmopolitką. Podczas pobytu w Budapeszcie uczestniczyła w życiu towarzyskim pełniąc obowiązki towarzyskie i reprezentacyjne. Była piękną kobietą, co sprzyjało nawiązywaniu wielu kontaktów. Brylowała na rautach, przyjęciach, wystawach. Jako żona dyplomaty nosiła się jak wytworna, światowa dama, wielce świadoma swej roli. Kochała modę, była wysoka, elegancka, co sprawiało, że stawała się ozdobą każdego balu.
Pełniąc wiele funkcji społecznych oraz reprezentacyjnych chętna była do spotkań z koleżankami i kolegami z AZS-u. Jej przyjaciółką była Wanda Jasieńska, (matka Władysława Komara).
Grała w tenisa, wspaniale jeździła na nartach, była świetnym kierowcą.
Po zakończeniu kariery sportowej była uważnym kibicem, oklaskiwała rzuty dyskiem jej następczyni Jadwigi Wajsówny, czy tez biegi Janusza Kusocińskiego.
Została działaczką sportową na rzecz sportu kobiet. Mistrzyni olimpijska uczestniczyła w obradach zarządu Międzynarodowej Sportowej Federacji Kobiet, wchodząc w skład Komisji Technicznej, a od 1929 r. zasiadała w Zarządzie Centrali Polskich Akademickich Związków Sportowych. W 1932 roku, jako członkini tej komisji weszła do Rady Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Kobiet. Od 1935 r pełniła funkcję redaktora naczelnego dwutygodnika sportowego dla kobiet START. Funkcje przejęła po Kazimierze Muszałównej, dziennikarce, która studia ukończyła we Francji. Matuszewska wiedziała, że nie jest dziennikarką, ale była olimpijką zdobywczynią złotego medalu igrzysk. Znała się na sporcie i zasiadała w wielu organizacjach sportowych. Postanowiła zmienić pismo, nowym wydawcą stało się Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Kobiet.
Redagowanie pisma nie było jedynym zajęciem Haliny. U boku męża działała w polskim i międzynarodowym ruchu olimpijskim. W latach 1938-1939 była, jako pierwsza i jedyna kobieta członkinią Zarządu Związku Polskich Związków Sportowych- Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Uczestniczyła w obradach tego gremium, któremu przewodniczył Juliusz Ulrych. W skład zarządu wchodził także delegat MKOL jej mąż Ignacy Matuszewski.
, „…Kiedy Niemcy wkroczyli w 1939 r. do Warszawy państwo Matuszewscy byli już dawno poza granicami kraju. Wyruszyli bowiem w jedną z najbardziej niebezpiecznych wypraw wojennych, jaka kiedykolwiek stała się z udziałem mistrzów olimpijskich. …”
We wrześniu 1939 pod osłona nocy wyjechali z kolumną piętrowych autobusów miejskich, za kierownica jednego z nich siedziała Halina Matuszewska. Identyczny autobus prowadził jej mąż. Była to niezwykle ryzykowna podróż, ponieważ wszystkie pojazdy wyładowane były sztabkami złota. Po wybuchu
wojny jedyną szansą na uratowanie zasobów złota Banku Polskiego było natychmiastowe wywiezienie ich za granicę. To niezwykle odpowiedzialne zadanie prezes Banku Polskiego Adam Koc powierzył odpowiedzialnym ludziom: majorowi Henrykowi Floryanowi Rajchmanowi i pułkownikowi Ignacemu Matuszewskiemu. Obydwaj w podróż zabrali swoje żony, które odegrały znaczące role w tej podróży.
Cytuję”…Wyruszono nocą 7 września 1939. Skarb schowany był w wielu skrzyniach drewnianych. Położono je po prostu na siedzeniach kilku miejskich czerwonych autobusów pewnie dla niepoznaki. Była to długa kawalkada. Mężowi i mnie towarzyszył minister Rajchman z żoną i córką, była oczywiście eskorta, ponadto kilku najbardziej energicznych pracowników Banku Polskiego. Zamykałam całą kawalkadę. Jechaliśmy na południowy wschód. Kierunek granica z Rumunią. Niemcy byli coraz bliżej. Wokół pożary po bombardowaniach. Nocowaliśmy w lasach, po stodołach, w stajniach na gołej ziemi. Przykrywaliśmy samochody gałęziami, by nie dostrzegły ich niemieckie samoloty…”
Jechali w kierunku Śniatynia, gdzie 13 września dotarły transporty ze złotem z banków terenowych… Po kilku dniach tej trudnej wyprawy, zmęczeni dotarli do Rumunii…
„…Kluczowa noc z 13 na 14 września, kiedy to zapas złota Banku Polskiego został załadowany pośpiesznie do wagonów towarowych i pociąg odjechał ze Śniatynia do położonej nad Morzem Czarnym Konstancy. Tam znów własnymi rękami solidarnie mężczyźni i kobiety przeładowywali skrzynie na angielski tankowiec EOCENE, który zmierzał do Konstantynopola. Płynęli zygzakiem przez Morze Czarne, unikając łodzi podwodnych. Dopłynąwszy do miasta, które od niemal dekady oficjalnie nazywało się Istambułem, dokonano przeładunku skrzyń do pociągu, odtąd podróżowali już koleją, przez Syrię do Libanu. W asyście tureckich żołnierzy dotarli do Bejrutu. Tam Halina rozdzieliła się z mężem, który ze złotem popłynął dalej. Skrzynie przeładowane tym razem na okręty francuskiej marynarki wojennej dotarły do Tulonu, a stamtąd do Sevres nad Loarą, gdzie skarb polski został zdeponowany w skarbcu oddziału Banku Francuskiego…”
Stanisław Cat-Mackiewicz w książce Zielone oczy opisał cała akcję następująco: ”Matuszewski uratował złoto Banku Polskiego, kwotę olbrzymią, bo wynoszącą około miliarda franków szwajcarskich w złocie, przewożąc to złoto pomimo interwencji dyplomatycznej niemieckiej przez Rumunię, uciekając po kryjomu z olbrzymim balastem złotym z Konstancy na zakontraktowanym statku angielskim, fingując przeładowanie złota na statku w Konstantynopolu, wioząc go koleją do Bejrutu i wreszcie przewożąc odważnie, z wykręcaniem się od łodzi podwodnych, aż do Marsylii. To była brawurowa akcja Polaków…”
„… Tymczasem w hotelu w Bejrucie Halina spotkała generała Maxime’a Weyganda- dobrze jej znanego z czasów przedwojennych- byłego szefa misji wojskowej w Polsce. Generał poruszony postawą ministrowej i pozostałych kobiet biorących udział w niebezpiecznej misji, uważał, ze wszystkie Francuzki powinny dowiedzieć się o ich bohaterstwie. Rzeczywiście, nazajutrz wiadomość o bezprecedensowej akcji szturmem zdobyła nagłówki paryskich gazet….
Po przetransportowaniu polskiego złota do Francji Ignacy Matuszewski został odsunięty od polityki i spraw kraju przez generała Władysława Sikorskiego, premiera rządu emigracyjnego. Matuszewski był wierny Józefowi Piłsudskiemu. Jego zgłoszenie do służby wojskowej również zostało odrzucone. Zgorzkniały, rozczarowany i przytłoczony nie mógł się z tym pogodzić. On, patriota, zmuszony do bezczynności?
Po kapitulacji Francji Matuszewscy musieli uciekać dalej przed Niemcami. Najpierw pojechali do Nicei, skąd chcieli przedostać się do Hiszpanii. Na granicy Matuszewskich aresztowano, a mąż Haliny przez dwa tygodnie przebywał w więzieniu w Madrycie. Ona sama zwolniona z aresztu wcześniej, szukała pomocy wśród wszystkich dawnych przyjaciół.
Trudno sobie wyobrazić jak potoczyłyby się losy Matuszewskich, gdyby nie pomoc Ignacego Paderewskiego, słynnego po obu stronach oceanu pianisty. Jego interwencja u prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki Franklina Delano Roosevelta sprawiła, że Ignacemu Matuszewskiemu udało się opuścić więzienie i wraz z małżonką przez Portugalię wyjechać do Stanów Zjednoczonych. Zaopatrzeni w specjalna wizę wsiedli w Lizbonie na amerykański statek Excelsior i 2 września 1941 roku dopłynęli do Nowego Jorku. Akcja, w której uczestniczyła Halina wraz z mężem, a także jego usytuowanie polityczne, na długo uniemożliwiła im powrót kraju. Zresztą Matuszewski został przez przeciwników oskarżony niesłusznie o defraudacje majątku bankowego i rozrzutność podczas prowadzenia akcji. Informacje z tym związane, sztucznie pompowane, przyczyniły się do znacznego pomniejszenia jego zasług i spotęgowaniu kłopotów na emigracji.
W czasie tej wojennej tułaczki zginęły (bądź zostały skradzione) wszystkie kosztowności Haliny Konopackiej, w tym najcenniejszy dla niej złoty medal olimpijski z Amsterdamu. (Wtedy medale były wykonane rzeczywiście z prawdziwego złota przyp. Aut). Strata to była symboliczna, gdyż los osobisty Konopackiej wpisał się tym samym w losy narodu i państwa. Sama Halina, pomimo akcji pełnej dramaturgii, a przy tym, której powodzenie zależało od odwagi i umiejętności podejmowania decyzji, w jej wspomnieniach brzmi jak wakacyjna przygoda. Taka była pierwsza złota medalistka olimpijska, z natury rozważna, ale też poszukująca radości życia nawet w trudach. Krzepkość ciała i sportowa charyzma pomagały jej stale iść do przodu, z uwagą dbając o ważne sprawy. A one były związane z Polską. Z pewnością, dlatego małżeństwo Matuszewskich było udane, bo obydwoje byli wielkimi patriotami…”

Dedykacja Pani Marii Rotkiewicz, która zdobyłam podczas spotkania

Tekst opracowany przeze mnie na podstawie książki, Marii Rotkiewicz – Z radości życia Halina Konopacka – obszerne cytaty pochodzą z również z książki.
Zachęcam do zakupu tej wspaniałej pozycji, gdzie znalazłam wiele ciekawych informacji o których nie mówiono, a sama postać Haliny Konopackiej okryta była w latach powojennych zmową milczenia. Była trzykrotnie w Polsce w 1958, 1970 i 1975 roku. Witana przez kolegów sportowców, znajomych. Spotkania urządzano w Klubie Olimpijczyka w Hotelu Grand.
Jestem zafascynowana panią Haliną Konopacką tak samo jak autorką książki panią Marią Rotkiewicz.
Moja recenzja jest tylko marną namiastką tego co można znaleźć i przeczytać na kartach książki.