Rozmowę z Jadwigą Ślawską-Szalewicz przeprowadziła Jadwiga Kłodecka-Różalska  

Moje podróże z lotką

Porozmawiajmy na początek o bardzo prywatnej i osobistej, niezwykłej książce, której jesteś autorką i bohaterką, ukazującej z mocą dokumentu trudne początki polskiego sportu w powojennym PRL-u. Dla kogo napisałaś tę książkę?

Dla kogo? Przede wszystkim dla siebie! Po drugie dla mojej rodziny, dla ludzi związanych ze sportem, dla fanów sportu, którzy oglądają go podczas mistrzostw świata, igrzysk olimpijskich, jednak zupełnie nie wiedzą o zapleczu sportowym, o pracy w związkach sportowych częstokroć postrzeganej poprzez pryzmat największego i najbogatszego sportu jakim jest piłka nożna. O innych dyscyplinach zdają się nie wiedzieć nic lub prawie nic. Na przykładzie badmintona chciałam pokazać jak w czasach PRL budowaliśmy krok po kroku nową dyscyplinę wyprowadzając ją z kometki w świat olimpijskiego badmintona. Dzisiaj wiele mówimy o kobietach w sporcie a ja na własnym przykładzie pokazuję jak to jest wejść w świat sportu  zmajoryzowany  przez mężczyzn, i osiągnąć w nim sukces.

Czy kategoria działaczki sportowej, z jaką identyfikują Cię recenzenci, jest zgodna z Twoim wewnętrznym wizerunkiem siebie ?

Nigdy nie patrzyłam na siebie z perspektywy działaczki sportowej. Zresztą „działacz sportowy” przez lata miało  wydźwięk  pejoratywny. Uważam się raczej za menadżera sportu, choć w dawnych latach PRL u tego terminu nie używano. Przez ponad czterdzieści lat byłam pracownikiem administracyjnym zatrudnionym w jednym ze związków sportowych początkowo jako sekretarz generalny następnie jako prezes urzędujący. Praca w organizacji kultury fizycznej sprawiała mi frajdę, tworzenie zaś nowej olimpijskiej dyscypliny stało się moją pasją.

Jadwiga Ślawska Szalewicz

Czy ukończenie warszawskiej AWF zajmuje ważną pozycję w ogólnej puli doświadczeń i czy liczyło się w rozwoju Twojej niecodziennej kariery zawodowej? Co najbardziej cenisz i jakie  momenty zwrotne były najważniejsze?

Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie stała się moją alma mater. Pięć lat studiów wspominam jako czas szybkiego osobistego rozwoju. Miałam znakomitych wykładowców takich jak Stefan Wołoszyn, Zofia Żukowska ( późniejszy mój mentor i serdeczna przyjaciółka), Roman Trześniowski, Zygmunt Kraus, Z. Borowiec, czy Tadeusz Ulatowski  i wielu innych których wspominam z rozrzewnieniem. To byli prawdziwi pasjonaci sportu, którzy potrafili przekazać nam pewne nieocenione wartości rzetelną wiedzę i umiejętność zastosowania jej w codziennej pracy. Poza tym na AWF poznałam wspaniałych sportowców, którzy studiowali na moim roku: Elwira Seroczyńska , która zdobyła srebrny medal na Igrzyskach Olimpijskich w Squaw Valley 1960  w łyżwiarstwie szybkim, Jerzy Kulej mistrz olimpijski Tokio 1964 i Meksyk 1968,  i największy z wielkich niezwykła osobowość Hubert Jerzy Wagner, siatkarz, przez lata  najlepszy rozgrywający polskiej drużyny rozegrał 194 mecze zdobywając tytuł Mistrza Europy oraz 5 miejsce na IO Meksyk 1968.Bezpośrednio  po ukończeniu studiów na AWF od 1972 r. po Igrzyskach Olimpijskich w Monachium  został trenerem kadry narodowej w siatkówce mężczyzn.  To on poprowadził naszą reprezentację Polski na szczyty. W 1974 zdobył mistrzostwo świata, zaś na Igrzyskach Olimpijskich 1976 zdobył ze swoimi zawodnikami złoty medal olimpijski.  Wspaniały zawodnik jednak z powołania trener, wzór konsekwencji i pracowitości. Pseudonim KAT. Katorżniczą pracą treningową, którą na szczęście rozumieli i akceptowali  jego zawodnicy zmianą ich mentalności, zmodernizowaną taktyką jakiej dotąd nie stosowali,

Spotkanie w Polskim Komitecie Olimpijskim za autorką zdjęcia polskich olimpijczyków

nowoczesnym sposobem gry, osiągnęli wspólnie sukcesy o jakich dotąd jedynie mogli marzyć. W naszych licznych dyskusjach i rozmowach Hubert zawsze mówił, pamiętajcie dobrze przygotowana drużyna, świadoma swojej siły i gigantycznej pracy wykonanej  przed imprezą główną rzadko bywa słaba psychicznie!  Tak, Hubert Jerzy Wagner  kolega ze studiów, z ławki szkolnej był moim trenerskim guru. Elwira i Hubert moi przyjaciele. Nasze grono składało się z Jurka Kuleja wspaniałego zawodnika w boksie oraz Norberta Ozimka wice mistrza Igrzysk Olimpijskich Monachium 1972 w podnoszeniu ciężarów.

Tak moje studia na AWF, gdzie spotkałam największe gwiazdy światowego sportu były dla mnie kuźnią umiejętności, które starałam się przekazać badmintonowi polskiemu, europejskiemu i światowemu.

Przywołałaś w książce wielu napotkanych w pracy, fantastycznych ludzi polskiego sportu. Czy jak większość absolwentów AWF, przechowujesz we wspomnieniach jakieś  wydarzenia i postaci z okresu studiów?

Otwarcie Level Polish Open Płock Stan Mitchell Prezydent EBU, Beata Moore- Truskawkowa Blond Lady -Rudzielec, Andrzej Szalewicz prezes PZBad

O moich kolegach studentach napisałam powyżej. To była jedna strona tego wspaniałego medalu. Druga strona to ludzie pracujący w tamtych latach w polskim sporcie: Bolesław Machcewicz, Konrad Kaleta, dyrektorzy Państwowego Przedsiębiorstwa Imprez Sportowych i Turystycznych, późniejszego PIS, a w końcu Centralnego Ośrodka Sportu i Turystyki (Konrad Kaleta)  obecnego COS. Mój dyrektor Departamentu Sportu dr Bogusław Ryba, dr Włodzimierz Reczek przez wiele lat przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki, Zbigniew Pacelt trener pięcioboju nowoczesnego, który zdobył dwa złote medale na Igrzyskach Olimpijskich Barcelona 1992 drużynowo i indywidualnie A. Skrzypaszek, oraz największy mój guru w teorii  sportu Stanisław Stefan Paszczyk. To oni byli wzorami do naśladowania, ich umiejętności, sposób zarządzania,  planowanie treningu uważnie obserwowałam przez lata i powolutku wprowadzałam w życie. Pewnie do dzisiaj nie wiedzą, że byli dla mnie nieocenionymi nauczycielami. Jak widzisz pamiętam i tych sprzed lat i tych z najnowszej sportowej historii. Ale to Oni mieli wpływ na moją edukację sportową. Bez ich wiedzy, bez moich obserwacji, notatek chęci ciągłego szkolenia i doszkalania nie moglibyśmy

Jadwiga i Andrzej Szalewiczowie

wyprowadzić badmintona z TKKF. Jest jeszcze jedna osoba, która  wywarła ogromny wpływ, to Andrzej Szalewicz, prezes związku badmintona w latach 1977- 1991. Jego umiejętności organizacyjne, konsekwencja i upór dały mi asumpt do samodzielnej pracy po jego wyborze na Prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

Czy potwierdzasz, że przed kobietami, które jak Ty związały swoje życie ze sportem, tradycyjnie męski świat sportu  stawia  szczególne wymagania? Jakie cechy decydowały o tym, że jako kobieta stałaś się „instytucją” w polskim sporcie?

Tak to prawda. Sport nie jest dla mięczaków, tak kiedyś powiedział mój pierwszy trener koszykówki Józef Pachla a powtarzał to wielokrotnie Jan Ślawski znakomity trener judo (8 Dan) mój pierwszy mąż bez którego nie byłoby mnie w sporcie. Wtedy odnotowałam tylko podświadomie ten fakt, później przywoływałam coraz częściej. Koledzy wiele rzeczy mogą wybaczyć, jednak braku profesjonalizmu, logicznego myślenia, umiejętności przekonywania, używania mądrych argumentów nie wybaczą ci nigdy! To nie jest salon piękności. Skoro chcesz być dla nich partnerem musisz używać rozumu, najlepiej jak możesz. Ile razy spotykaliśmy się na obronie kalendarza imprez sportowych związanego z obroną projektu budżetu na kolejny rok.? Ile razy przedstawialiśmy plany szkoleniowe dla grup seniorów, juniorów, juniorów młodszych i młodzików? Ile razy walczyliśmy w Departamencie Sportu o ich zatwierdzenie. To nie były czcze pogaduszki. To była walka na argumenty,

Redaktor PR Redakcja Sportowa Henryk Urbaś z autorką

wygrywał ten który miał twardsze, udokumentowane, wykazujące warunek konieczny!  To była wspaniała praca intelektualna, wspaniałe wyzwania, które umiejętnie wprowadzałam w życie w badmintonie. Pracowałam z mężczyznami, nigdy nie narzucałam im swojego zdania, tak prowadziłam dyskusję aby w końcu osiągnięty  konsensus satysfakcjonował obydwie strony.

To samo dotyczyło mojej pracy w Europejskiej Unii Badmintona. Nauczyłam się języka angielskiego z pomocą mojej wspaniałej nauczycielki Joanny. Wiedziałam po co, miałam plan i realizowałam go z żelazną konsekwencją. W EBU pracowałam w latach 1986-2007. Przeszłam długą drogę zanim zostałam wice prezydentem tej bardzo angielskiej dyscypliny. Moje umiejętności obserwowania, wyciągania wniosków, nienachalny styl bycia pozwoliły po wielu latach ciężkiej pracy osiągnąć sukces.

Większość historycznych osiągnięć pokolenia o którym piszesz, nie mogłoby się urodzić bez pasji, wiary i liczących się znajomości. Dzisiaj, o realizacji projektów decydują środki finansowe i standardy profesjonalnego działania. Co  Twoim zdaniem zadecyduje o przyszłości  badmintona i innych  dyscyplin, z którymi pracowałaś?

Czesław Lang- Lang Team Polska i Jadwiga Ślawska Szalewicz

Myślę, że te same cechy jakie nas charakteryzowały. Przede wszystkim ciężka praca ze zrozumieniem dla kogo i po co pracujemy my menadżerowie sportu trenerzy, fizykoterapeuci, psychologowie, lekarze. I obojętnie czy jesteśmy sekretarzem generalnym, dyrektorem sportowym, kierownikiem wyszkolenia trenerem  czy prezesem. Musimy zbudować zespół ludzi współpracujących ze sobą, rozumiejących się, lubiących, aby wiedzieli i znali swoje obowiązki. To musi być maszyneria zazębiająca się, to muszą być trybiki współpracujące. Niedopuszczalnym jest aby jeden z nich nie był usługodawcą dla drugiego. Mowy nie ma o obrażaniu się!  Gdy to zbudujemy, możemy sobie powiedzieć mamy zespół, który jest zgrany i zrobi wszystko aby zawodnicy osiągnęli sukces. Związek, który chce mieć wielu indywidualistów nie osiągnie sukcesu organizacyjnego a w efekcie sportowego. Powiedzenie jeden za wszystkich, wszyscy za jednego ma tu głębokie znaczenie i odgrywa szczególną rolę. Oczywiście pieniądze są ważne, najważniejsze. Dobry plan wymaga rzetelnie wydanych kwot, ale bez profesjonalnego podejścia do zarządzania bez rzetelności i uczciwości, bez zrozumienia wagi sprawy, największe pieniądze będą wyrzucone w błoto. Badminton potrzebuje pieniędzy jak każda olimpijska dyscyplina sportu. Potrzebuje pasjonatów, dla których praca z zawodnikami będzie treścią ich życia na kolejne lata. Upór, konsekwencja i mordercza praca zawodników i trenerów zmiana mentalności,  wprowadzenie nowej jakości treningowej, którą zaakceptują zawodnicy, zaufanie do trenerów  będzie najskuteczniejszą drogą do sukcesów.

Należę do licznego grona fanów Twojego bloga „Okiem Jadwigi”. Potwierdzasz w przekazach internetowych talenty obserwatora i kronikarza codzienności, podobnie jak  na kartkach książki. Prywatnie, najbardziej wzruszyła mnie prawda i podobieństwo z moimi własnymi  przeżyciami powojennego dzieciństwa. Jak zdołałaś to wszystko zapamiętać?

Mam pamięć fotograficzną, czytając na przykład całe strony mogę odtworzyć tekst, widząc obrazy zapamiętane w dzieciństwie dokładnie wiem kiedy to było. Oczywiście historie rodzinne znam z moich wspomnień oraz licznych rodzinnych opowiadań przy stole podczas uroczystości świąteczno-rodzinnych. Nie wiedziałam, że będę pisała, ale zawsze robiłam notatki, szczególnie w pracy. Zarządy, prezydia, na każdym była jakaś sprawa, którą później trzeba było realizować , musiałam zapisać i tak tworzyły się zeszyty, kalendarze z notatkami. Mam swoje prywatne archiwum, wiele kartonów, którymi byłam otoczona podczas pisania. Pomimo dobrej pamięci, niektóre wydarzenia trzeba było sprawdzić aby nie popełnić błędu. W otoczeniu kartonów i pudeł przeżyłam dwa lata, do momentu kiedy książkę skierowano do druku. Poza tym to było moje życie, moja pasja, mój świat, jedyny świat i najpiękniejszy- świat sportu!

Książka Wiktora Krajewskiego, miłośnika historii, autora książki Łączniczki z Powstania Warszawskiego. Dramat, który do dziś wzbudza ogromne emocje. Historia, która się nie kończy.

Pocztówki z Powstania autor Wiktor Krajewski

Zainteresowanie II wojną światową i Powstaniem Warszawskim zaszczepiła w autorze babcia, Zofia Słojkowska-Krajewska, pseudonim „Nelly”, która sama zaangażowana była w pracę łączniczki w podziemiu. W swoich książkach stara się pokazać przede wszystkim historie zwykłych ludzi.

Osiem osób, osiem rodzin, osiem historii. Wojna stała się częścią ich życia, nie pytając czy są na nią gotowi… W godzinie „W” musieli sprostać zadaniu i ruszyli do walki o wyzwolenie Warszawy niejednokrotnie narażając swoje bezpieczeństwo. Jednak poza walką i strachem, życie Powstańców toczyło się dalej, o czym dziś często zapominamy. Dzięki książce „Pocztówki z Powstania” Wiktora Krajewskiego możemy poznać historię przekazaną przez uczestników tych wydarzeń i ich rodziny – ludzi, w których pamięć o Powstaniu Warszawskim jest wciąż żywa. Autor w swojej książce prezentuje opowieści (nie)zwykłych Powstańców, wśród których znalazły się wspomnienia: Zofii Czerwińskiej, Cezarego Harasimowicza, Anny Oberc i  Adama Fidusiewicza.  

Wiktor Krajewski, autor książki „Łączniczki. Wspomnienia z Powstania Warszawskiego” ponownie udziela głosu tym, którzy bezpośrednio zmagali się z trudami wojny. „Pocztówki z Powstania” ukazują się w 73. rocznicę tego największego zrywu militarnego w okupowanej przez Niemców Europie. Jednak nie po to by je oceniać, czy dywagować nad jego słusznością. Jak napisał autor: „prawda jest taka, że nikt nie wie, jak by się zachował, gdyby jego wolność została brutalnie zabrana.” Krajewski skupia się na wspomnieniach osób, które tworzyły tę historię, ich krewnych, dzieciach i wnukach. W opisanych przeżyciach udowadnia, że mimo ogromu nieszczęścia, które spadło na mieszkańców Warszawy, potrafili oni znaleźć radość otaczającej ich rzeczywistości. Potrafili cieszyć się z drobnych rzeczy, ale przede wszystkim – potrafili żyć.

„W poczcie polowej zadaniem ciotki było segregowanie listów, ale roznoszeniem ich zajmowali się już chłopcy. Służba rozpoczynała się rano, a kończyła wieczorem. Podobno nie potrzeba było doklejać znaczków, wystarczyła tylko zamknięta koperta, ale wszyscy chętnie je rysowali. Namalowany znaczek z wizerunkiem Adolfa Hitlera, którego bije po głowie Powstaniec, utkwił jej na długo w pamięci.” – Anna Oberc  

Spisane przez Krajewskiego historie czasami mrożą krew w żyłach, potrafią też wywołać uśmiech na twarzy, niekiedy wymieszany z uczuciem ulgi. Opisy pobytu w obozach przerażają brutalnością, ale opowieści „Szczęściarzy”, wnoszą promienie słońca w mroczny obraz wojny. Podczas Powstania obok walk toczyło się życie, które obfitowało zarówno w radość i smutek. Powstańcy zakochiwali się i przeżywali rozczarowywania. Do końca wierzyli, że kiedyś wróci „normalność”

…„Mama spędziła w majątku w Słupi około ośmiu miesięcy. Część pałacu zajmowali Niemcy, a za ścianą konspirowali młodzi z Hrabią Tarnowskim na czele. Oprócz pracy w podziemiu potrafili się bawić, kochać, żyć młodością. Przygoda mieszała się z niebezpieczeństwem. Te dwie sfery przenikały się, choć trwała okrutna wojna.” – Cezary Harasimowicz

Tego, że nic w czasach wojny nie było jednoznaczne dowodzą także opowieści o Niemcach, którzy nie zachowywali się, jak reszta okupantów. O nazistach, którzy okazali współczucie czy łaskę rzadko wspomina się głośno, lecz często to właśnie dzięki nim możemy wysłuchać dziś opowieści tych, którzy przetrwali.

„W dniu wysiedlenia Niemcy zachowywali się w stosunku do nas dość poprawnie. Problem wystąpił dopiero wtedy, kiedy okazało się, że nie możemy zabrać ze sobą naszej ukochanej spanielki Żoli. Uparłam się, że nie pojadę bez niej. Miałam tylko sześć lat, tyle samo miała ona. Razem wychowywałyśmy się w kojcu, bo tatuś uznał, że tak będzie dla mnie najzdrowiej. Już wtedy potrafiłam postawić na swoim. Od dziecka charakteryzowałam się wyjątkowym uporem, który został mi po dziś dzień. Zaczęłam krzyczeć, płakać, darłam się wniebogłosy, że nie wyjadę bez niej. Nie ma się w końcu czemu dziwić, bo wychowywałyśmy się razem, tak więc życie bez ukochanego psa wydawało mi się niemożliwe. Jeden z żandarmów, widząc mój atak szału, machnął ręką i pozwolił zabrać go ze sobą. Dopisał nawet do naszych papierów, zaświadczających o wysiedleniu, trzy dodatkowe słowa „und ein Hund.” – Zofia Czerwińska

Godzina „W” zmieniła życie kilku pokoleń Polaków. Nie tylko tych, którzy 1 sierpnia 1944 rozpoczęli walkę z hitlerowskim okupantem, ale także tych, którzy nastali po nich: ich dzieci i wnuków. Rok po roku oddalamy się od tych wydarzeń, a mimo to nadal budzą one silne emocje. Ważne jest, aby kolejne pokolenia poznały tę historię i piętno, które wojna odcisnęła w ludziach. Nie ma lepszego świadectwa niż historie Powstańców opowiedziane przez ich rodziny.

Książka wydana przez Wydawnictwo Edipresse Książki  / 224/ ISBN 9788379459773

Premiera 19.07.2017 r. Informacja prasowa lipiec 2017 r.

Redaktor Henryk Urbaś Polskie Radio i autorka

J. Poradzińska, A i Z Grochowscy, A. Szalewicz

Spotkanie z autorką książki Moje podróże z lotką zgromadziło w Polskim Komitecie Olimpijskim Klub Olimpijczyka ponad pięćdziesiąt osób. Przez półtorej godziny wspominałam ludzi z którymi współpracowałam przez ponad pół wieku! Atmosfera wspaniała, kilka razy otrzymałam brawa, jaka to przyjemność gdy spotykasz ludzi, którzy chcą dzielić Twoją radość i pasje, miłość do sportu bo sami są też zakręceni na jego punkcie. Dziękuję serdecznie Red. Henrykowi Urbasiowi który prowadził spotkanie, prof. Wojciechowi Zabłockiemu mistrzowi nad mistrzami w fechtowaniu architektowi, który między innymi swoimi wspaniałymi projektami, zaprojektował również halę MZKS Mera w Warszawie, prof. Kajetanowi Hądzelkowi znakomitemu przedstawicielowi świata gier zespołowych – koszykówki szefowi

Arkadiusz Godel drużynowy złoty medal we florecie Igrzyska Olimpijskie Monachium 1972 (druzyna w składzie W.Woyda, M.,Dąbrowski, L.Koziejowski,J.Kaczmarek, A.Godel) oraz dr. okulista Aldona Kraus poetka

Fundacji Centrum Szkolenia Olimpijskiego, Jackowi Bierkowskiemu szabliście wicemistrzowi świata w 1975 r, Dariuszowi Goździakowi drużynowemu złotemu medaliście w dyscyplinie

Wiktoria Dąbczyńska mistrzyni Polski 2017 w grze pojedynczej i jaj mama Ola Dąbczyńska z autorką

pięcioboju nowoczesnego na Igrzyskach Olimpijskich Barcelona 1992, Tadeuszowi Wróblewskiemu prezesowi Polskiego Związku Kajakowego, Marcinowi Szczypiorskiemu b. prezesowi Polskiego Związku Jeździeckiego, Idze Kłodeckiej- Różalskiej z Komisji Sportu Kobiet PKOL, Iwonie Grys b. dyrektor Muzeum Sportu i Turystyki, Monice Dąbrowskiej z Agencji21, Grzegorzowi Możdżyńskiemu b. dyrektorowi do spraw marketingu Firmy NOKIA, b dyrektorowi Emporia Telekom, Oli aktualnej

dyr. I. Rembiszewska, red. N.Gowin, R.Bogiel-Mikołajczyk Wydawnictwo Edipresse Polska S.A

mistrzyni polski w grze pojedynczej kobiet w badmintonie i jaj mamie Wiktorii Dąbczyńskiej, Katarzynie Sekule sekretarzowi generalnemu i Małgosi Wiśniewskiej Serednickiej dyrektorowi finansowemu z Polskiego Związku Badmintona, dr Hannie Grabowskiej, która na spotkanie przybyła ze Szwecji z Goeteborga! Moim blogowym koleżankom Notarii i Stokrotce, moim koleżankom szkolnym ze Szkoły Podstawowej nr 59 Wandzie Wawer, Bożenie Liem, Józefowi Odrobińskiemu, Wandzie Gąsiewskiej byłej opiekunce badmintona z MSiT Januszowi Kalinowskiemu z PAP, Rodzinie Alicji i Zbyszkowi Grochowskim, Joli Poradzińskiej, Paniom Idze Rembiszewskiej Dyrektorowi ds Książek Edipresse Polska S.A, Natalii Gowin Redaktor

red. J.Kalinowski, autorka, M.Szczypiorski (b.prezes Polskiego Związku Jeździeckiego),A.Młynarczyk Agencja swobodapr.pl

Inicjującej i prowadzącej Działu Książek Edipresse Polska S.A i Renacie Bogiel-Mikołajczyk z  Edipresse Książki, Adamowi Młynarczykowi z Agencji swobodapr.pl.

W pierwszym rzędzie Małgorzata Gutowska-Adamczyk

Jadwiga i Andrzej

Serdeczne podziękowania składam najważniejszej osobie tego spotkania Małgorzacie Gutowskiej-Adamczyk, mojej mentorce, bez której książka nie powstałaby,

oraz mojemu mężowi Andrzejowi Szalewiczowi, z którym szczęśliwie przeżyliśmy w stadle małżeńskim już 25 lat. Wszystkim nie wymienionym dziękuję za wspaniałe spotkanie, za atmosferę, za możliwość cennych i wesołych wspomnień. Dziękuję wszystkim!

Jadwiga Ślawska Szalewicz

zdjęcia Jan Rozmarynowski